دانشنامه مهندسی صنایع

همه چیز در مورد رشته مهندسی صنایع!

اقتصاد در مهندسی صنایع

یکی از مباحثی که دانشجویان فنی و مهندسی باید با آن آشنایی داشته باشند مباحث اقتصادی است. دانشجویان رشته صنایع نیز از این قاعده مستثنا نبوده و لازم است که به این مباحث اشراف داشته تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنند. از این رو در مقطع کارشناسی این رشته دروسی با عنوان های اقتصاد عمومی 1 (اقتصاد خرد)، اقتصاد عمومی 2 (اقتصاد کلان) و اقتصاد مهندسی در چارت درسی دانشجویان تعریف شده است که در دسته دروس اجباری قرار دارند.

پس با ما همراه باشید تا در ادامه مطلب به تفصیل این سه در را برای شما معرفی کنیم.

اقتصاد در مهندسی صنایع

اقتصاد خرد (به انگلیسی: Microeconomics) شاخه‌ای از علم اقتصاد است که به مطالعه منحصر به فرد اقتصاد، تجزیه و تحلیل بازار، رفتار مصرف‌کنندگان و خانوارها و بنگاه‌ها می‌پردازد و اساس آن مدل‌های ریاضی است. اقتصاد خرد چگونگی رفتار انسان‌ها و  انتخاب‌هایشان را در سطح واحدهای خرد یا کوچک اقتصادی مانند یک فرد، یک بنگاه، یک صنعت یا بازار یک کالای خاص بررسی می‌کند و به چگونگی تعامل بین خریداران و مصرف‌کنندگان و عوامل مؤثر در انتخاب خریداران می‌پردازد. اقتصاد خرد به‌خصوص به الگویعرضه و تقاضا برای کالاها و خدمات و همچنین تعیین قیمت خروجی در بازارهای خاص توجه دارد و معمولاً در بازارهایی که در آن کالاها  در حال خرید و فروش هستند کاربرد دارد.

اهداف اقتصاد خرد

یکی از اهداف اقتصاد خرد بررسی بازار و برقرار کردن یک رابطهٔ نسبی پولی بین کالاها و خدمات است. همچنین به بررسی موارد شکست بازار (مواردی که  بازار قادر به تولید نتیجهٔ مطلوب و درخور نبوده) می‌پردازد و تئوری‌هایی را برای داشتن یک بازار رقابتی شرح می‌دهد.

در نظریه عرضه و تقاضا معمولاً فرض بر این قرار داده می‌شود که فضا کاملاً رقابتی است. این بدین معناست که خریداران و فروشندگان بسیاری در بازار  وجود دارند و هیچ‌کدام از آنها نمی‌توانند بر قیمت‌ها تأثیر بگذارند. درمعادلات زندگی واقعی این فرض با مشکل مواجه است زیرا بسیاری از خریداران و فروشندگان این توانایی را دارند که بر قیمت‌ها تأثیرگذار باشند. در خصوص نظریهٔ عرضه و تقاضا در اغلب موارد تجزیه و تحلیل پیچیده‌ای نیاز است تا بتوان یک مدل عرضه و تقاضا ارائه داد.

به طور اجمالی و کلی سر فصل های و مباحثی که این درس ارائه می شود را می توان به شرح زیر بیان کرد:

  • مسائل اساسی اقتصاد
  • منحنی امکان تولید
  • تعریف تقاضا و منحنی جدول تقاضا
  • حساسیت تقاضا
  • تعریف عرضه و جدول و منحنی عرضه
  • تغییرات عرضه
  • عوامل موثر در عرضه
  • حساسیت عرضه
  • تعریف قیمت و تعادل بین عرضه و تقاضا
  • تئوری تولید
  • پیش بینی تقاضا
  • تعریف هزینه و درآمد
  • چگونگی تعیین قیمت و میزان تولید در بازار

همجنین برخی از منابع و کتب مناسب برای مطالعه (منابع مطالعاتی) این در به شرح جدول زیر است:

کتاب های اقتصاد خرد                                                                         
نام کتاب نویسنده مترجم ناشر
اقتصاد خرد نادر مهرگان - نورعلم
اقتصاد خرد محسن نظری - پوران پژوهش
تئوری مسائل اقتصاد خرد دومینیک سالواتوره حسن سبحانی نشر نی
اقتصاد خرد دکتر مهدی تقوی - بازتاب

اقتصاد کلان شاحه‌ای از علم اقتصاد است که به عملکرد، ساختار، رفتار و تصمیم‌گیری یک اقتصاد در کلیت آن می‌پردازد، خواه اقتصاد یک کشور باشد یا  اقتصاد یک منطقه و یا اقتصاد جهانی.

اقتصاد کلان با بررسی شاخصهای کلی نظیر تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، شاخص قیمت سعی در فهم عملکرد کل اقتصاد دارد. در این راستا محققان اقتصاد کلان با ارائه مدلهایی رابطه میان عواملی همچون درآمدملی، تولید، مصرف، بیکاری، تورم، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، تجارت بین‌الملل و مالیه بین‌الملل در اقتصاد را توضیح دهند. اقتصاد خرد و کلان دو شاخه عمده علم اقتصاد را تشکیل می‌دهند.

اقتصاد کلان در واقع مطالعه و تجزیه و تحلیل پدیده‌ها و متغیرهای کلی اقتصادی (متغیرهایی مانند سطح کل تولید جامعه و عوامل تشکیل دهندهٔ آن، سطح عمومی قیمت‌ها، سطح اشتغال، رشد اقتصادی و متوسط دستمزدها برای تمامی کارگران شاغل در اقتصاد)، بررسی روابط بین آنها به منظور پیش بینی و اتخاذ سیاست‌های مناسب در آینده، و تصحیح سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی گذشته است.

چون اقتصاد کلان مطالعهٔ متغیرهای اقتصادی در سطح کل یا جامعه است و از طرفی مسائل اقتصادی در سطح جامعه در بسیار موارد ابعاد غیر اقتصادی، به خصوص اجتماعی-سیاسی و حتی بین‌المللی به خود می‌گیرند، بنابراین مطالعهٔ اقتصاد کلان از این نظر نیز اهمیت می‌یابد.

منایع مطالعاتی مناسب برای این درس

کتاب های اقتصاد کلان                                                                                  
نام کتاب نویسنده مترجم ناشر
اقتصاد کلان نادر مهرگان - نورعلم
اقتصادکلان تیمور رحمانی - دانشگاه پیام نور
اقتصاد کلان عباس شاکری - نشر نی
اقتصاد کلان محسن نظری - پوران پژوهش

اقتصاد کلان

(اصول نظری و کاربرد آن)

ویلیام اسکارت دکتر مهدی تقوی بازتاب
اقتصاد کلان دکتر فریدون تفضلی - نی

تفاوت بین اقتصاد خرد و کلان

اقتصاد خرد یا اقتصاد میکرو راجع به رفتارهای گروه‌های انفرادی است، حال آنکه اقتصاد کلان یا ماکرو، رفتارهای اقتصادی در سطح کلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. اقتصاد خرد، مباحثی چون رفتار مصرف‌کننده، رفتار تولیدکننده و چگونگی تعیین قیمت در بازارهای مختلف را دربر می‌گیرد. حال آنکه اقتصاد کلان، تغییرات متغیرهای اقتصادی از قبیل درآمد ملی، سطح اشتغال و سطح عمومی قیمت‌ها را مورد مطالعه و تحلیل قرار می‌دهد.

اقتصاد در مهندسی صنایع

اقتصاد مهندسی از شاخه‌های علم اقتصاد است و از روشهای تحلیلی که در برآورد هزینه و تعیین ارزش سیستم‌ها، فراورده‌ها و خدمات به کار می‌روند،  گفتگو می‌کند.

موفقیت در حل مسائل مهندسی غالباً به توانایی و بررسی هر دو عامل اقتصادی و فنی وابسته‌است. مهندسان باید مسئولیت تفسیر اقتصادی کار خود را  خود بر عهده گیرند. برای بر قرار کردن ارتباط بین جنبه‌های فنی و اقتصادی کارهای مهندسی، تسلط یافتن مهندسان بر مفاهیم بنیانی تحلیل‌های اقتصادی لازم است.

اقتصاد مهندسی، مجموعه تکنیک‌هایی است که فرایند مقایسه بین گزینه‌های قابل انتخاب را بر پایهٔ اصولی اقتصادی، ساده‌سازی می‌کند. اقتصاد مهندسی در واقع ابزاری برای انتخاب بهترین یا به عبارتی مقرون به صرفه‌ترین گزینه از میان گزینه‌های پیش روی مهندسین است. به عبارت دیگر، اقتصاد مهندسی، ابزار اصلی تصمیم‌گیری مهندسین در پروژه هاست. مباحث علمی و فنّی مطرح شده در طول دوره‌های تحصیلیِ رشته‌های مهندسی،  گزینه‌های مختلفی را برای انجام امورِ محوّل شده به مهندسین، پیش روی آنها گذارده که همگی به لحاظ فنّی و مهندسی قابل اجرا هستند. امّا، این اقتصاد مهندسی است که مشخص می‌کند از میان گزینه‌های مختلفِ قابل اجرا از لحاظ فنّی، کدامیک به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر بوده و کدامیک فاقد توجیه اقتصادی است. به بیان دیگر، اگر قابلیت فنّی اجرای گزینه‌ها و پروژه‌های مهندسی، شرط لازم انجام آنهاست، قابلیت مالی یا همان «توجیه اقتصادیِ» آنها نیز شرط کافی در اجرای آنها خواهد بود. اقتصاد مهندسی به طور مشخص، به مقولهٔ دوم که همان بررسی توجیه پذیری اقتصادیِ گزینه‌های پیش روی مهندسین است، می‌پردازد.

نیاز به اقتصاد مهندسی از زمانی احساس شد که مهندسین به تجزیه و تحلیل اقتصادیِ تصمیمات مربوط به پروژه‌های مهندسی روی آوردند. اقتصاد مهندسی در حقیقت، قلب تپندهٔ فرایند تصمیم‌گیری است. تصمیمات مورد بحث در اقتصاد مهندسی، دربردارندهٔ عناصری اساسی از قبیل جریان‌های نقدی پول، زمان و نرخ‌های بهره هستند. در نهایت، اقتصاد مهندسی  کمک می‌کند تا با استفاده از روش‌های منطقی و ریاضیاتی، تصمیم‌گیری‌های بهتر و اقتصادی تری صورت گیرد.

در تعریف اینکه اقتصاد مهندسی چه چیزی است، مفید خواهد بود که بدانیم اقتصاد مهندسی چه چیزی نیست. اقتصاد مهندسی، فرایند یا روشی برای تعیین اینکه چه گزینه‌هایی برای انتخاب وجود دارند، نمی‌باشد. بلکه برعکس، رسالت اقتصاد مهندسی، دقیقاً بعد از مرحله شناساییِ گزینه‌های قابلِ انتخاب، شروع می‌شود. اگر بهترین گزینه واقعاً گزینه‌ای باشد که مهندس، آن را به عنوان یک گزینهٔ قابلِ انتخاب، شناسایی نکرده باشد، در این صورت بدیهی است که استفاده از تمام ابزارهای تحلیلیِ اقتصاد مهندسی، به انتخاب آن گزینه منجر نخواهد شد.

گزینه‌های قابلِ انتخاب در امور مهندسی، معمولاً دربردارندهٔ مواردی از قبیل هزینهٔ خرید (هزینهٔ اولیه)، عمر مفیدِ پیش بینی شده، هزینه‌های سالانه نگهداری دارایی‌ها (هزینه‌های عملیاتی و نگهداری دارایی‌ها)، ارزش فروش مجددِ پیش بینی شده (ارزش اسقاطی)، و نرخ بهره می‌باشد. بعد از جمع‌آوری آمار، ارقام و برآوردهای مربوطه، تحلیل اقتصاد مهندسی  می‌تواند راهنمای تعیین بهترین گزینه از دیدگاه علم اقتصاد باشد.

مباحث ارائه شده در این درس عبارتند از:

  • پروسه تصمیم گیری و تعاریف مربوط به اقتصاد مهندسی
  • مبحث تعادل
  • فرمول های بهره
  • مقایسه آلترناتیو ها به روش های (مقایسه هزینه های سالیانه، مقایسه ارزش فعلی، محاسبه نرخ بهره)
  • رابطه اقتصاد مهندسی و استهلاک
  • مباحثی در حداقل نرخ بهره قابل قبول
  • آنالیز حساسیت در اقتصاد مهندسی
  • کاربرد احتمال در اقتصاد مهندسی

برخی منابع مطالعاتی قابل اشاره برای این درس بع شرح جدول زیر هستند:

کتاب های اقتصاد مهندسی
نام کتاب نویسنده مترجم ناشر
اقتصاد مهندسی اسکو نژاد - صنعتی امیر کبیر
اقتصاد مهندسی گل مکانی - امیر کبیر
اقتصاد مهندسی آنتونی تارکوئین بلنک زیتون نژاد آوای نور
اقتصاد مهندسی جرالد تیوزسن - دانشگاه فردوسی مهشد
اقتصاد مهندسی غلامرضا سلطانی - دانشگاه شیراز
اقتصاد مهندسی ژوبین غیور - دانشگاه صنعتی شریف

اقتصاد مهندسی

(تجزیه و تحلیل اقتصادی)

حیدر قلی مسعودی - دانشگاه تهران
اقتصاد مهندسی و آنالیز تصمیم گیری محمد سیدحسینی - دانشگاه علم  و صنعت ایران
اقتصاد مهندسی یا ارزیابی اقتصادی پروژه محمدمهدی اسکونژاد - دانشگاه صنعتی امیر کبیر
روش های نوین اقتصاد مهندسی کاظم اورعی - مرکز نشر
اقتصاد مهندسی حسن اکبری - نورعلم
مبانی اقتصاد مهندسی لیلند تی بلنک - آوای نور
اقتصاد مهندسی رویکرد نوین علیرضا مهدیخانی - نورعلم
اقتصاد مهندسی برای تحلیل سرمایه گذاری تانگ او - دانشگاه صنعتی امیر کبیر
اقتصاد مهندسی به کمک اکسل کرنلیز ون دی پن - آذرخش
Engineering Economics Blank Tarqueen - -

و در انتها برای تکمیل بحث و حسن ختام آن به معرفی چند نرم افزار، سایت مرتبط با اقتصاد می پردازیم:

از نرم افزار های مرتبط با مباحث اقتصادی به مورد استفاده و کاربرد مهندسان صنایع می تواند قرار گیرد عبارتند از:

  • comfar
  • Microsoft Money
  • Ezcash
  • Microsoft Excel
سایت های مرتبط با اقتصاد
سایت تحلیل اقتصاد آزاد rastak.com
اخبار مالی از منابع مختلف خبری iranbourseonline.com
مرکز تحقیقات اقتصادی iccim.ir
مقالات اقتصادی ireconomy.ir
پژوهشکده امور اقتصادی eri.ir
مرجع مطالب آموزش و تحقیقات اقتصادی eghtesadgar.com

منبع wikipedia

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی




بسم الله الرحمان الرحیم
با توجه به این که رشته مهندسی صنایع یک رشته با طیف وسیعی از زمینه های مختلف از جمله مدیریت و کنترل پروژه ، مدیریت تولید و عملیات ، تعمیرات و نگهداری ، حمل و نقل ، تحلیل سیستم ها ، طراحی و ایجاد واحد های صنعتی ، کیفیت و ... است . لذا در اینجا سعی بر این داریم که علاوه بر معرفی کوتاه و مختصر سایر زمینه ها به زمینه مدیریت تولید و عملیات به صورت کامل تر و مفصل تر بپردازیم.

"علم چندانکه بیشترخوانی/چون عمل در تو نیست نادانی"
پیوندها
sanayefile.ir | صنایع فایل